در مواقع زير نيز همبستر شدن خوب است:
شب دوشنبه، كه اگر فرزندى پديد آمد حافظ قرآن و راضى به تقديرات الهى خواهد بود.
شب سه‏ شنبه، كه اگر فرزندى پديد آيد شهادت نصيب او شود در حالى كه اقرار به لا إله الّا اللَّه و محمد رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم دارد، و دهانش خوشبو، دلش مهربان، دستش با سخاوت و زبانش از غيبت و دروغ و افتراء پاك باشد.
شب پنج‏شنبه، كه فرزند به حكومت خواهد رسيد يا دانشمند گردد.
وقت ظهر روز پنج شنبه، كه اگر فرزندى متولد شود تا موقع پيرى او شيطان نزديك او نشود، و زيرك باشد و خداوند سلامت دين و دنيا به او دهد.
شب جمعه، كه فرزند خطيبى توانا خواهد شد.
عصر روز جمعه، كه فرزند معروف و عالم خواهد شد.
پس از نماز عشاى شب جمعه، كه اميد است فرزند يكى از افراد بی ‏نظير باشد ان شاء اللَّه.

   الآداب الدينية للخزانة المعينية با ترجمه عابدى، ص: 300

از ازدواج در روز آخر ماه و هر گاه قمر در برج عقرب است پرهيز كن، و از امام صادق عليه السلام نقل شده كه «هر كس هنگام قمر در عقرب ازدواج كند خوبى نخواهد ديد».
هنگام زفاف مستحب است مؤمنان را دعوت كرده و يك يا دو روز وليمه بدهند. و بهتر است كه عقد و زفاف شب هنگام باشد ولى غذا دادن در روز باشد.
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: «تنها در پنج چيز وليمه است:
ازدواج، تولد فرزند، ختنه، خانه خريدن، برگشت از سفر مكه».
شب عروسى وقتى عروس به خانه رسيد بايد با وضو بوده و به او بگو دو ركعت نماز بخواند. و وقتى عروس بر شما وارد شد در حالى كه با وضو هستى دو ركعت نماز بخوان و پس از آن دو ركعت، اين دعا را بخوان:
 «اللّهمّ ارزقني إلفها و ودّها و رضاها».
 «خداوندا، الفت و دوستى و خشنودى او را روزى من گردان».
و وقتى همسر بر شما وارد شد روبروى قبله جلوى سر او را گرفته و اين دعا را بخوان:
 «اللّهمّ على كتابك تزوّجتها و في أمانتك أخذتها و بكلماتك استحللت فرجها فإن قضيت لي منها ولدا فاجعله مباركا سويّا، و لا تجعل‏ للشّيطان فيه شركا و لا نصيبا».
 «خداوندا، مطابق كتاب تو او را تزويج نمودم و به عنوان امانت تو او را گرفتم، و با كلمات تو اندام او را بر خود حلال نمودم، پس اگر از اين زن فرزندى بر من قرار دادى او را فرزندى سالم و مبارك قرار ده و براى شيطان در او سهم و نصيبى نباشد».
وقتى عروس وارد شده و نشست كفش را از پاى او بيرون آورده و پاهايش را آب ريخته و آن آب را از درب منزل تا بالاى منزل بپاش. اگر اين عمل را انجام دادى خداوند هفتاد نوع تنگدستى را از منزل تو بيرون و هفتاد نوع بركت را وارد بر تو می نمايد. و تا هنگامى كه عروس در اين منزل است از جنون و خوره و پيسى محفوظ می ‏باشد.
در هفته اول عروس را از خوردن ماست و خيار «1» و سركه و سيب ترش بازدار، زيرا اينها باعث نازايى می ‏شوند. توضيح آنكه: هر گاه زن در ايام عادت خود سركه خورد پاك نخواهد شد، و خيار ايام عادت را تشديد نموده و بچه دار شدن را بر او سخت می ‏كند. و سيب ترش از عادت او جلوگيرى می كند و سبب مريضى او می‏گردد.
از همبستر شدن در اول و وسط و آخر ماه پرهيز كن كه جنون و خوره و پيسى به سراغ او و فرزندش نيايد، بله در ابتداى ماه مبارك رمضان‏ مستحب است.
هنگام ظهر همبستر نشويد كه اگر فرزندى پديد آيد لوچ گردد. در آن هنگام حرف نزن كه باعث لال شدن فرزند مى‏شود.
وقت همبستر شدن، به شرمگاه همسرت نگاه نكرده بلكه چشمانت را ببند، كه اين نگاه باعث نابينا شدن فرزند است.
با ميل به زن ديگر با همسر خود همبستر مشو كه باعث خنثى شدن يا دختر ديوانه شدن فرزند است.
هنگام همبستر شدن حتما هر كدام دستمالى جداگانه داشته باشند، و از استعمال يك دستمال بپرهيز كه موجب اختلاط دو شهوت شده و دشمنى بين زن و شوهر را بدنبال دارد.
ايستاده نزديكى نشود كه كار حيوانات است و اگر فرزندى پديد آيد فرزندى خواهد بود كه در بستر خود ادرار نمايد.
در مواقع و مكانهاى زير از همبستر شدن پرهيز كن:
شب عيد قربان، كه اگر فرزندى پديد آيد يك انگشت كم يا زياد خواهد داشت.
زير درخت ميوه، كه فرزند جانى و مزدور گردد.
در برابر خورشيد مگر آنكه پرده‏اى شما را بپوشاند و گر نه فرزند تا موقع مرگ خود در سختى و فقر باشد.
بين اذان و اقامه، كه فرزند حريص بر خون ريختن نباشد.
نيمه شعبان، كه زشتى در چهره خود نداشته باشد.
در روز آخر شعبان، كه فرزندگيرنده ماليات و كمك كار ستمگران شود و هلاكت گروه زيادى از مردم بدست او باشد.
بر پشت بام، كه فرزند رياكار و دو چهره و بدعت‏گزار گردد.
هنگامى كه زن حامله است، مگر آنكه با وضو باشى تا فرزند كور كوردل و تنگ دست نباشد.
شبى كه می ‏خواهى به مسافرت روى، كه فرزند ثروت خود را بنا حق مصرف كند.
سفرهايى كه سه شبانه ‏روز طول می ‏كشند، كه فرزند يار هر ستمگرى می ‏شود.
شب ماه گرفتگى.
روز خورشيد گرفتگى.
بين غروب خورشيد تا از بين رفتن شفق.
وقت وزيدن بادهاى سياه و قرمز و زرد.
هنگام زلزله.
امام باقر عليه السلام فرمود: «به خدا سوگند هر كس در يكى از ساعت‏هاى ذكر شده همبستر شود و فرزندى از او پديد آيد اگر اين حديث را شنيده باشد، چيزى را می ‏بيند كه خوشايند او نيست».
هنگامى كه برهنه.
روبروى قبله يا پشت به آن.
در كشتى.
وقتى كه جنب هستى، مگر آنكه غسل نمايى و گر نه اگر فرزندت ديوانه بود جز خودت را سرزنش نكن.
ايام عادت زن و گر نه اگر فرزند خوره يا پيسى گرفت جز خودت را ملامت نكن.
در اتاقی كه غير از شما كسى وجود دارد- اعم از بچه يا غير آن.

براى انتخاب همسر و عقد ازدواج ابتدا از خداوند طلب خير نما، سپس دو ركعت نماز خوانده و ثناى خداوند توانا و بلند مرتبه را گفته و پس از آن اين دعا را بخوان:
 «اللّهمّ إنّي أريد أن أتزوّج، اللّهمّ فقدّر لي من النّساء أعفّهنّ فرجا و أحفظهنّ لي في نفسها و مالي، و أوسعهنّ رزقا، و أعظمهنّ بركة، و اقض لي منها ولدا صالحا تجعله لي خلفا صالحا في حياتي و بعد موتي».
 «خداوندا، من می ‏خواهم همسر انتخاب‏ كنم. خداوندا، با عفت‏ ترين زنان را بر من مقدّر فرما، و آنكه بهتر خود را و مال مرا بر من حفظ می ‏كند، و آنكه روزيش بيشتر، و بركتش فراوان‏تر است. خداوندا توسط او فرزند شايسته بر من قرار ده كه در زمان زندگى و پس از مرگ من جانشين شايسته‏اى برايم باشد».
مناسب است كه در انتخاب همسر دقّت نمايى و با فضيلت ‏ترين زنان را انتخاب كنى، و از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله نقل شده است كه: «زنانى كه از همه صورتشان زيباتر و مهريه‏شان كمتر است بهترين زنان امت من هستند».
و از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمود: «زنان بر چهار قسم ‏اند: برخى آنان باران بهارى هستند، و برخى دارا و رشيدند، و برخى چماقى اندوه بار، و برخى خائن و شپشو هستند».
برخى از علماء در توضيح اين حديث گفته اند:
باران بهارى، به زنانى گفته می ‏شود كه در حالى كه فرزند شير می ‏دهند حامله به فرزندى ديگر باشند.
دارا و رشيد، زنى است كه خوبيهاى او فراوان باشد.
چماق اندوهبار، زنى است كه با همسر خود بداخلاقى می ‏كند.
خائن و شپشو، زنى است كه براى شوهرش چون عسل شپش دار است و چنان اين حشره گريبان لقمه او را گرفته كه نمی ‏تواند آن را از خود جدا كند. و اين تشبيه كردن زن خائن به عسل شپش دار ضرب المثلى است در ميان عربها.
و طبق روايتى ديگر امام صادق عليه السلام- به كسى كه با او در باره ازدواج مشورت نمود- فرمود: «دقّت كن خودت را كجا قرار می ‏دهى، و چه كسى را شريك مال خود قرار داده و او را بر دين و اسرار و امانت‏هاى خودت مطلع می ‏نمايى، اگر بايد ازدواج كنى پس با دوشيزه كه به خوبى و خوش اخلاقى شناخته شده باشد ازدواج كن.
آگاه باش اخلاق زنان متفاوت است.
برخى از آنان بهره نيكو و برخى عذاب دلند.
بعضى از زنان چون هلال ماه بوده كه براى شوهر خود بدرخشد، و برخى از آنان چون ظلمتند.
هر مردى كه زن نيكو بيابد سعادتمند می‏گردد.
و مردى كه كلاه سر او برود به هيچ وجه قابل جبران نخواهد بود.
و زنان سه قسم ‏اند:
1- زنى كه فرزند آورده و مهربان است، كمك شوهر خود بر دنيا و آخرت اوست.
2- زنى كه نازا بوده، نه زيبايى داشته و نه اخلاق، و در هيچ كار خوبى ياور شوهر خود نيست.
3- زنى كه سر و صدايش زياد و پر رفت و آمد و سخن چين بوده، نيكى زياد را كم می شمرد، و اندك را نمی ‏پذيرد».
 پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود: «با زنانى كه چشمشان نيلگون است ازدواج كنيد كه در آنان بركت است».
و امير المؤمنين عليه السلام فرمود: «با زنانى كه رنگشان گندمگون بوده و قسمت پايين بدنشان بزرگ و قدشان متوسط است ازدواج كنيد، كه اگر آنها را نخواستيد مهريه آنان بر من است».
و هر گاه رسول خدا می ‏خواست با كسى ازدواج كند يك زن می ‏فرستاد تا او را ببيند و به او می ‏فرمود: «گردن او را بو كن اگر بوى آن خوب بود معلوم می ‏شود اخلاق و آداب و رسوم او نيز خوب است و اگر اندام زنانگى او چاق بود دوشيزگى او نيز خوب است».
و ازدواج با دوشيزگان مستحب است، آنان دهانشان خوشبوتر و بوى بد را از خود دوركننده و اخلاقشان بهترين اخلاق است و زودتر بچه‏ دار می ‏شوند.
از ازدواج با كسى كه اصالت خانوادگى ندارد پرهيز كن، اينان سبزى بر مزبله ‏اند كه پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله از ازدواج با آنان نهى كرده است.
و زنان ديندار و با پدر و مادر خوب را براى ازدواج انتخاب كن.

 مرد با اينكه زن دائمى دارد و در شهر و ديار خود با اوست ميتواند زنى را متعه كند.
شرح: «از پاره از اخبار استفاده می ‏شود كه براى كسى كه بی ‏نياز باشد مكروه است مثل خبر علىّ بن يقطين كه در كافى باب «إنّه يجب ان يكفّ عنها من كان مستغنيا» (يعنى واجب است آنان كه نيازى ندارند از متعه اجتناب نمايند) آمده كه گفت: «از موسى بن جعفر عليهما السّلام راجع به متعه پرسيدم، فرمود: تو را با متعه چه كار خداوند كه تو را از متعه بی نياز كرده است، عرض كردم ميخواستم حكم را بدانم، فرمود: در كتاب على عليه السّلام هست- تا آخر خبر». و در خبرى ديگر فتح بن يزيد جرجانى گفت: امام هفتم عليه السّلام را از متعه سؤال كردم، فرمود: حلال است براى كسى كه خداوند قدرت گرفتن زوجه دائمى را باو نداده است تا با اختيار متعه عفّت و آبروى خود را نگهدارد (و بفساد نيفتد)، آرى اگر زن دائمى داشت و از نزد او غائب بود و دسترسى به او نداشت باز ميتواند از متعه استفاده كند. و در خبر سوّم محمّد بن حسن شمّون گويد: «امام هفتم به برخى از شيعيانش نوشت: اصرارى بر متعه گرفتن نورزيد، و خود را به اشتغال به آن از خانواده و زن و فرزند خود باز نداريد تا سبب آن شود كه زنان دائمى شما بكفر گرايند و از حقّ بيزارى جويند، و به آن كس را كه بمتعه‏ فرمان داد نفرين و ما را لعن كنند»، و بالاخره از مفضّل بن عمر روايت كرده كه گفت: «از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه در باره متعه ميفرمود: رها كنيد آن را، آيا شخص شرم نمی ‏كند كه مردم (منكر متعه) وى را درگير مسائل جنسى ببينند و آن را بر همسلكان او كه بمتعه معتقدند خورده گيرند»، اين اطاله مطلب از آن جهت است كه پاره ‏اى از خوانندگان بدانند كه ثوابى كه براى شخص متعه‏ كننده ذكر شد اطلاق ندارد و همه كس را شامل نمی ‏شود و تنها كسانى را كه بجهتى شرعى بدان اقدام كرده‏ اند يا خواهند كرد در بر می ‏گيرد نه هر هوسباز شهوتران كه جز براى ارضاى غرائز جنسى نظرى ديگر ندارد و با اين عمل بسا می ‏شود كه اساس زندگى چندين ساله خود را متزلزل بلكه نابود ميكند».

        من لا يحضره الفقيه-ترجمه غفارى، ج‏5، ص: 126

 شنيدم امام باقر عليه السّلام فرمود: عدّه زنى كه به عقد انقطاعى تزويج كرده چهل و پنج روز است و چون عدّه سر آمد اين جدائى ميان آن دو خواهد بود.
شرح: «اين حكم در صورت دخول است و اگر نزديكى نكرده باشند عدّه ندارد، و نيز مسأله عدّه زن كه به صيغه مدّت‏دار ازدواج كرده و با شوهر زفاف نموده در روايات و ميان فقها اختلافى است پاره ‏اى ديدن يك حيض را دانند و جماعتى دو حيض و جماعتى مدّت يك حيض و نيم آن مانند صدوق- رحمه اللَّه- كه بروايت چهل و پنج روز فتواى داده است و احتياط آنست كه مدّت بيشتر را عمل كنند، و اگر زنى باشد كه حيض نبيند ولى در سنّ كسانى باشد كه حيض می ‏بينند باتّفاق فقها بايد چهل و پنج روز عدّه نگهدارد».

علىّ بن أبى حمزه بطائنى گويد: در نامه ‏اى كه شخصى به امام كاظم عليه السّلام نوشته بود، پرسيده بود مردى زنى را بمدّت معيّنى بزوجيّت خويش‏ در آورده است، پس از تمام شدن مدّت آيا براى او جايز است كه با خواهر او ازدواج نمايد؟ امام در پاسخ فرموده بود: نه جايز نيست تا اينكه عدّه آن زن تمام شود.
 

و احمد بن محمّد بن أبى نصر از حضرت رضا عليه السّلام پرسيد: مردى زنى را متعه كرده ميتواند بعدا دختر او را بنكاح دائمى خود در آورد؟ فرمود: نه جايز نيست.

من لا يحضره الفقيه-ترجمه غفارى، ج‏5، ص: 124

 صالح بن عقبه از پدرش نقل كرده كه گفت: به امام باقر عليه السّلام عرض كردم آيا كسى كه متعه كند بثواب ميرسد؟ فرمود: چنانچه قصدش‏ تقرّب به پروردگار متعال باشد و مخالفت با كسانى كه آن را انكار دارند پس كلامى نگويد جز اينكه خداوند متعال بدان حسنه ‏اى در نامه عملش بنويسد، و دست بسوى همسرش نگشايد مگر اينكه خداوند براى او حسنه ‏اى ثبت كند، و چون با او نزديكى كند خداوند تعالى گناهى از او بيامرزد، و چون غسل كند بتعداد هر موئى از بدنش كه آب غسل بر آن بگذرد خداوند او را مورد عفو قرار دهد، عرض كردم بعدد هر مو؟
فرمود: آرى بعدد هر مو.

من لا يحضره الفقيه-ترجمه غفارى، ج‏5، ص: 123

 امام صادق عليه السّلام فرمود:
دختر باكره ‏اى كه پدرش حيات دارد نمی ‏تواند ازدواج موقّت كند مگر به اذن پدرش.

 محمّد بن فيض گويد: از امام صادق عليه السّلام در مورد «متعه» (زنى را به نكاح موقّت در آوردن جهت انتفاع و لذّت بردن چند روزه) پرسيدم. فرمود:
اشكالى ندارد اگر آن زن شناختى از ولايت ائمّه عليهم السّلام داشته باشد. گفتم:
فدايت شوم اگر شناختى نداشت چطور؟ فرمود: مسأله (ولايت يا متعه) را بطور واضح بر او عرضه بدار اگر پذيرفت پس با او ازدواج كن و اگر به گفته تو راضى نشد با او كارى نداشته باش، و بر حذر باشيد از «كواشف، و دواعي و بغايا، و ذوات الأزواج» عرض كردم: «كواشف» كدامند؟ فرمود: زنهاى رسوائى كه خانه‏ هايشان را می ‏دانند و براى زنا به نزد آنها می ‏روند. گفتم: «دواعي» چه كسانيند؟ فرمود: زنهائى هستند كه مردان را بخود فرا می ‏خوانند و به فساد معروفه ‏اند. عرضه داشتم: پس «بغايا» چه كسانى هستند؟ فرمود: فاحشه ‏هاى معروفه به زنادادن. پرسيدم: «ذوات الأزواج» كيانند؟ فرمود: زنانى كه بر غير شريعت مقدّس طلاق داده شده ‏اند.