احكامى را كه از روى ستم و زور بدانها حكم شده (مانند تحريم متعه حج و متعه نساء و قانون عول و غير آن از بدعتهاى مشهور عمر و جواز سه طلاق در يك مجلس) بازگردانم.

 در كتاب (فقيه) از (بكر بن محمد) روايت شده كه گفت:

از امام‏ صادق عليه السلام راجع به (متعه) سؤال كردم، آن حضرت فرمود: من دوست ندارم مسلمانى بميرد، در حالى كه به سنتى از سنن رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله عمل نكرده باشد.

سنن النبى صلى الله عليه و آله با ترجمه، ترجمه‏ فارسى، ص: 151

از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام روايت كرده‏ اند:
به حضرت عرض شد: چرا در زنا چهار شاهد لازم بوده ولى در قتل دو شاهد كافى است؟
حضرت فرمودند: خداوند تبارك و تعالى متعه و ازدواج موقّت را براى شما حلال نموده و چون می دانست اين ازدواج مورد انكار قرار می گيرد لا جرم به منظور احتياط و مصلحت شما چهار شاهد را براى ثبوت زنا اعتبار فرمود و اگر چنين حكمى نمی ‏نمود بسا در موردى كه شما نكاح موقّت نموده ‏ايد مورد نسبت سوء واقع می ‏شديد و زانى تلقّى می ‏گرديديد و حكم آن بر شما اجراء می شد ولى بعد از اعتبار قيام چهار شاهد چون كمتر اتّفاق می ‏افتد كه چهار شاهد عادل بر وقوع امرى (زنا) متّفقا به توانند شهادت دهند لا جرم از پيامدهاى سوء آن بدين ترتيب محفوظ گرديده ‏ايد.
بهشت كافى-ترجمه روضه كافى         194

شيخ فرمود: حاضر شدم در خانه بعضى از سرداران دولت و در آنجا بود شيخى از اسماعيليه معروف به «ابن لؤلؤ».
پس پرسيد از من چه چيز است دليل بر اباحت متعه؟ گفتم: دليل بر اين، قول خداى تعالى است كه فرموده است:

وَ أُحِلَّ لَكُمْ ما وَراءَ ذلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما تَراضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً

«2» (خداى عز و جل شمرده است زنانى را كه حرامند بر آدمى مثل مادر و خواهر و غير آن بعد از آن فرموده است:) حلال كرده است خدا از براى شما غير اين زنان را كه صرف كنيد اموال خود را در مهر ايشان در حالى كه محصن و عفيف باشند و زنا نكنيد پس كسى را كه متعه كنيد از اين زنان، واجب است بدهيد به وى اجرى كه قرار داديد براى او و گناهى نيست بر شما بعد از انقضاء مدت در هر چه راضى شويد هر دو به آن از زياد كردن اجرت و مدت يا جدا شدن از هم به درستى كه خداى تعالى عليم است به مصالح شما و حكيم است.
 (يعنى وضع كرده است هر چيزى را در موضع خود موافق مصالح، چنان كه وضع‏ كرده است عقد متعه را تا اينكه مردم زنا و لواط و غير آن از محرمات نكنند) پس حلال كرده است خداى تعالى نكاح متعه را به صريح لفظ آن و ذكر كرده است اوصاف آن را از قرار دادن اجرت و رضا شدن بعد از مدت به زياد كردن مدت و اجرت يا جدا شدن از هم.
علل الشرائع-ترجمه ذهنى تهرانى    ج‏2    629

بسيارى از قوانين قرآن و مقررات پيغمبر اسلام را دگرگون ساختند و از آن جمله است اين اعلاميه عمر كه گفت:
متعتان كانتا محللتان في زمن رسول اللَّه و انا احرمهما و اعاقب عليهما متعة الحج و متعة النساء- دو متعه در زمان پيغمبر حلال بودند و من آنها را حرام كرده و بر آنها كيفر ميكنم حج تمتع و متعه زنان.

روضه كافى-ترجمه كمره‏ اى    ج‏1    8

محمد بن مسلم می ‏گويد امام باقر عليه السّلام به من فرمود: اى پسر مسلم! مردم، جز شما گرفتار دورويى هستند، و اين از آن روست كه شما آنچه را خدا خواهد نهان داريد و آنچه را مردم دوست دارند آشكار می ‏سازيد و مردم آنچه خدا را به خشم می ‏آورد آشكار می ‏سازند و آنچه را خدا دوست دارد پنهان می ‏كنند. اى پسر مسلم! همانا خداوند تبارك و تعالى به شما مهر ورزيده و به جاى نوشابه ‏هاى مست‏ كننده متعه زنان را برايتان مقرّر فرموده است.

      بهشت كافى-ترجمه روضه كافى، ص: 194

از ابو جعفر عليه السلام روايت شده كه حضرت رسول صلى اللَّه عليه و آله فرمود: در شب معراج وقتى به آسمانها حركت می ‏كردم، جبرئيل بر من نازل شد و گفت: اى محمد، خداوند بر تو سلام می ‏گويد و می ‏فرمايد: من زنانى را كه متعه می ‏شوند و از امت تو هستند، بخشيده‏ ا م‏

 

در كشف الغمه مينويسد- آبى در نثر الدرر ذكر كرده كه عبد الله ابن معمر ليثى بحضرت باقر گفت شنيده ‏ام شما متعه (عقد منقطع كه معروف بصيغه است) را اجازه ميدهى فرمود خدا در قرآن اجازه داده و پيامبر سنت قرار داده اصحاب او نيز عمل كرده ‏اند. گفت عمر از آن نهى كرده.
فرمود تو بدستور دوست خود رفتار كن من بدستور پيغمبر صلى الله عليه و آله.
                    
عبد الله گفت مايلى زنان خويشاوندت چنين كارى بكنند. امام فرمود احمق گفتگو از حكم خدا ربطى باسم زنان خويشاوند من نداشت آن كسى كه اين كار را در قرآن براى بندگان خود اجازه داده از تو و كسى كه بيجهت از آن جلوگيرى كرده غيرتش بيشتر است.
حالا بگو ببينم مايلى يكى از بستگان نزديكت همبستر با مردى از كوليهاى مدينه شود؟ گفت نه فرمود چرا چيزى كه خدا حلال كرده حرام ميدانى. گفت حرام نميدانم اما كولى با من همطراز نيست.
فرمود اگر مرد مؤمن و شايسته‏ اى باشد و خدا باو حوريه بدهد تو از كسى كه خدا او را دوست دارد بيزارى و از ازدواج با كسى كه همطراز با حوريه هست استنكاف دارى از روى سركشى و تكبر.
عبد الله خنده‏ اى كرده گفت سينه‏ هاى شما كانون علم و دانش است كه ميوه آن نصيب شما و برگش براى مردم است. كافى ج 6 ص 256     - زندگانى حضرت سجاد و امام محمد باقر عليهما السلام، ص: 256

 

مدت سى سال بود كه من زنى را صيغه نكرده بودم و خيلى مايل بودم باين كار نامه‏ اى براى حضرت عسكرى عليه السّلام نوشتم در ضمن زنى را در همسايگى خود سراغ داشتم كه ميگفتند خيلى زيباست باو تمايل پيدا كردم ولى زن بدكاره ‏اى بود كه گريز و پرهيزى نداشت بهمين جهت من بی ‏ميل شدم بعد در دل با خود گفتم چنين بما دستور داده‏ اند كه زن زناكار را صيغه كن كه باين كار او را از يك حرام باز داشته ‏اى بالاخره در نامه خود از حضرت امام حسن عسكرى در مورد متعه اجازه خواستم و مشورت كردم و سؤال كردم آيا پس از گذشت اين مقدار سال جايز است متعه برايم.
در جواب نوشت: با اين كار خود سنتى را زنده ميكنى و بدعتى را از بين ميبرى هيچ اشكالى ندارد ولى مبادا با آن زن معروفه كه همسايه ‏ات هست چنين كارى بكنى گرچه در دل چنين تصميمى را داشتى، آباء گرامم فرموده ‏اند زن زناكار را صيغه كن تا از كار حرام او جلوگيرى كنى اما اين زن شهرت بزنا دارد و بی ‏حيا است چون همسايه تو است ميترسم جريان منتشر شود و برايت ضررى ببار آورد.
بواسطه نامه ‏اى كه آن جناب نوشته بود از اين كار خوددارى كردم و او را صيغه نكردم ولى شاذان بن سعد يكى از دوستان او را صيغه كرد جريان كارش مشهور شد تا بالاخره بسلطان رسيد و بواسطه اين كار او را جريمه‏ اى سنگين كردند خداوند مرا ببركت مولايم از اين پيش آمد نگه داشت.